Warning: Undefined variable $overzicht in /var/www/vh6232/1/schaatspeloton.nl/script/columnistenbanner.php on line 4

De beweging van Bergsma

geplaatst vrijdag 18 november 2016 om 09:44:09 op Schaatspeloton.nl

Guus Heijnen (1984) is sportfilosoof en als buiten-promovendus verbonden aan de Vrije Universiteit Brussel. In zijn filosofische onderzoek richt hij zich op de vraag naar de betekenis van sport in een belevenismaatschappij en is hij als adviseur/expert betrokken bij verschillende organisaties zoals NOC*NSF en Kenniscentrum sport. Hij groeide op in Drenthe maar verhuisde in 2003 naar Amsterdam en studeerde daar Sportmarketing en Wijsbegeerte. Tot vorig jaar was hij op het actief als landelijk inline skater en schaatser in het 6-Banentoernooi. Als teambaas van Team Port of Amsterdam/SKITS en Team Naturalicious heeft hij als motivatie om de ruim dertig schaatsers die onder de stichting vallen zo goed mogelijk te faciliteren in hun ontwikkeling als marathonschaatser. In zijn columns hoopt Guus de verwondering over de marathonsport te prikkelen. Dat kan bijvoorbeeld met een kritisch commentaar als aanleiding, maar ook door een diep ontzag voor de prestaties van rijders of een dringende vraag aan een bepaalde groep. Hij gebruikt daarin verschillende perspectieven; schaatser, teambaas, filosoof.

De eerste ronden op het ijs glijden mijn gedachten af naar de Weissensee een paar jaar geleden. Een ranke gestalte in een groenwit pak zweeft in de verte door een witte wereld. Het is Jorrit Bergsma die op kop rijdt van de alternatieve Elfstedentocht. Hij heeft iedereen losgereden maar heeft nog tientallen kilometers te gaan. Ik ken hem dan nog niet zo goed en heb weinig hoop voor het ‘wielrennerslichaam'. Waar is hij aan begonnen. Gaat hij het volhouden, met dit tempo? In deze stijl? met die enorm klappen? Waar haalt hij het vandaan? Ik denk even aan Homerus die schrijft over de manier waarop Achilles bewoog, rende, vocht. Was hij werkelijk de zoon van een Griekse God? Of was wat hij deed zo overweldigend dat de Goden alleen maar instemmend konden knikken. Zo hadden ze het bedoeld.

Ik kom even omhoog. Jasje maar uit.

Ik piel wat met mijn balans als ik tussen de menigte rechtop mee-stroom. Dan dient zich het volgende beeld aan. Het is een vooraanzicht van een schaatser in een ijshal die op een plek staat waar nooit een ijshal gebouwd had mogen worden. In mijn gedachten komt opeens de Olympische 10.000 race in Sotsji terug, maar dat maakt eigenlijk niet uit. De schaatser komt de bocht uit en maakt met zijn laatste pootje over de bocht af. Ik meen een klein sprongetje van vreugde te ontwaren als hij de eerste afzet maakt op het recht eind. Als een oneindig rechtdoor strekt de volgende honderd meter voor hem uit. Aanwezig in elk moment. Ik ben gefascineerd door de gang van het been dat na de afzet op weg is naar de volgende. De schaats die loskomt van het ijs vormt voor Jorrit geen reden voor een bijhaal. Ook geen inhaal of bijtrek, die woorden dragen allemaal iets geforceerds in zich. Alsof er gewerkt moet worden. Nee, bijhaal als woord voor dat lichaamsdeel dat zo elegant door de lucht zweeft, past absoluut niet bij de beweging van Bergsma. Het is eerder een zwaai, een doorgaande beweging die niks anders wil dan meedeinen op golven van versnelling. Bart Swings heeft het ook, maar dan op skeelers. Zwaluwen doen het in de lucht. Het is een spel met het zo breekbare evenwicht van natuurkrachten. Constant in balans en uit balans ontsluit Jorrit natuurkrachten die veel groter zijn dan wat zijn eigen lichaam zou kunnen voortbrengen. Is dat besef er bij hem ook in de vorm van een ingetogen dankbaarheid en nederigheid die ik bij hem meen te ontwaren in interviews, vraag ik me af?

Ik schud de benen los, voeg mezelf in de binnenbaan en ga op zoek naar de beweging van Bergsma. Ik hoop dat ik vandaag ook heel even mag delen in de zwaai. In Haarlem, Utrecht, Amsterdam, Hoorn, Sotsji of Weissensee wat maakt het uit. Ik grinnik even over mijn vrolijke hyperactieve schaatsbrein. Het geeft niet, op het ijs droomt iedereen weleens.

Alle Columns van Guus Heijnen: